Zasady WCAG 2.0
Na WCAG składają się łącznie 4 zasady, 13 wytycznych i 49 kryteriów. Fundamentem standardu pozostają cztery obszary stanowiące filar dostępności. Chodzi tu o:
- Rzetelność – Platformy rzetelne to takie, które są w pełni responsywne i dostosowane do odczytu na specjalnych urządzeniach stosowanych przez osoby z niepełnosprawnościami. Są one dostępne w różnych układach i na wielu przeglądarkach oraz systemach operacyjnych, a także przy zastosowaniu technologii asystujących.
- Percepcja – w tej zasadzie chodzi o takie przedstawienie wszystkich elementów interfejsu użytkownika, aby każda osoba mogła z nich korzystać przy pomocy własnych zmysłów. Mowa w niej nie tylko o konieczności stworzenia tekstowej alternatywy dla wszystkich elementów graficznych, ale także o zapewnieniu dostępu do multimediów w wersjach możliwych do odtworzenia przez osoby niesłyszące czy możliwości ustawienia wysokiego kontrastu lub niestandardowej wielkości liter.
- Zrozumiałość – ta zasada nakłada konieczność prezentowania treści serwisu w sposób zrozumiały dla użytkownika. Niezbędne jest zatem używanie prostych i jasnych komend, przewidywalnej, konsekwentnej treści oraz poprawnej pisowni. Innym zapisem standardu jest uwaga, że w ramach serwisu internetowego, nie powinny znajdować się detale różniące się wyglądem, a spełniające podobne zadania.
- Funkcjonalność – ostatnia zasada jest rozumiana jako zapewnienie, aby wszystkie elementy interfejsu oraz nawigacji były możliwe do użycia. Interpretując szczegóły tej zasady warto wiedzieć, że każdy z użytkowników powinien mieć wystarczająco dużo czasu na zapoznanie się z treścią serwisu i skorzystanie z niej. Dodatkowo w łatwy sposób można poruszać się po stronie z poziomu klawiatury mając dostęp do wszystkich metod obsługi. Istnieją także wskazówki projektowania interfejsów z myślą o niestymulowaniu napadów padaczki, czyli z pominięciem migających elementów.
Poziomy zgodności z wytycznymi WCAG 2.0
Oprócz podziału na 4 grupy opisane powyżej w standardzie WCAG 2.0 wyróżnia się także trzy poziomy dostępności. Najniższym jest A i zapewnia on najbardziej podstawowy zestaw wymogów dostępności. Aby serwis internetowy był zgodny ze standardem na poziomie AA, muszą być spełnione wszystkie kryteria sukcesu poziomu AA oraz poziomu podstawowego. Najwyższy stopień zgodności z WCAG 2.0 jest niezwykle rzadko osiągany, gdyż oprócz parametrów ujętych w poziomach A i AA, wymaga także spełnienia kolejnych, jeszcze bardziej zaawansowanych kryteriów.
Nowości w WCAG 2.1
Pierwsza wersja WCAG pojawiła się już w 1999 roku, kolejna WCAG 2.0 – w roku 2008, najnowsza w 2018 roku. Systematyczna aktualizacja wytycznych jest niezbędna, z uwagi na dynamiczny rozwój technologii mobilnych. Według statystyk firm śledzących rynek smartfonów, na przestrzeni roku 2019 użycie smartfonów na świecie wzrosło o 8%. W stosunku do 2010 roku przyrosty należy liczyć w miliardach sztuk. To właśnie powszechność użytkowania urządzeń mobilnych była podstawą do stworzenia 17 dodatkowych wytycznych dla twórców treści internetowych. Co się wśród nich znajduje? Między innymi funkcja oglądania obrazu na urządzeniach mobilnych w orientacji pionowej i poziomej, dopasowanie treści strony do okna urządzenia, bez konieczności przewijania obrazu oraz możliwość wyłączenia animacji po interakcji.
Kto musi przestrzegać zaleceń WCAG?
Mimo że WCAG 2.1 to "tylko" zbiór zaleceń sporządzonych przez zewnętrzną międzynarodową organizację, zawarte w nim rekomendacje zostały włączone do prawodawstwa europejskiego oraz polskiego. Zgodnie z zapisami ustawy z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych, do stosowania standardów WCAG 2.1 zobligowane są wszystkie podmioty publiczne, w tym agencje rządowe, zakłady karne, szkoły publiczne, urzędy miast czy sądy i prokuratury na wszystkich szczeblach.
Dlaczego warto mieć WCAG, gdy nie mamy takiego obowiązku?
Chociaż obowiązek stosowania WCAG 2.1 nałożony jest jedynie na jednostki publiczne, warto go stosować także w innych przypadkach. Osoby z niepełnosprawnościami często korzystają z narzędzi ułatwiających im załatwianie codziennych spraw przez internet. Inwestycja w zwiększenie dostępności to nie tylko wyraz troski o wyrównywanie szans i przeciwdziałanie wykluczeniu osób z niepełnosprawnościami, ale także zwiększanie zasięgów. Jasna i przejrzysta strona internetowa czy aplikacja mobilna zwiększa ruch zarówno wśród osób z niepełnosprawnością, jak i innych użytkowników sieci. Może się to przełożyć na zwiększenie popularności serwisu oraz dochodów ze sprzedaży produktów czy usług. W internecie trzeba się wyróżnić, aby przyciągnąć klientów. Dobrą formą jest właśnie troska o osoby starsze czy potencjalnie wykluczone. Takie inicjatywy społeczne są jednym z wyróżników, dzięki którym nasza marka zyskuje na zaufaniu.
WCAG w serwisach korporacyjnych spółek prywatnych
Firmy prywatne nie są zobowiązane do stosowania urzędowych wytycznych dotyczących przystosowania serwisów internetowych dla osób z niepełnosprawnościami. Posiadanie strony zgodnej ze standardem WCAG nie jest również wymogiem wobec spółek giełdowych - narzucanym emitentom - ze strony GPW (Giełdy Papierów Wartościowych w Warszawie). Dlaczego więc warto mieć stronę dostępną dla osób niepełnosprawnych? Po pierwsze dostępność pozwoli osobom z niepełnosprawnościami lepiej, łatwiej korzystać z serwisu internetowego. Drugim kluczowym aspektem jest wizerunek. Firma posiadająca serwis dostępny dla osób z niepełnosprawnościami to firma postrzegana jako dbająca o innych, wrażliwa i otwarta. Z punktu widzenia analizy kosztów i korzyści uważam, że inwestycja w WCAG się opłaca. Będzie ona niewielkim kosztem dodatkowym - rzędu 5-15% wartości projektu wdrożeniowego. Dzięki temu uzyskujemy przewagę nad konkurentami, którzy WCAG nie oferują i ułatwiamy życie społeczne zmienijąc trendy będące na świecie.
Maciej Chmielowski, CEO w Krakweb
WCAG w ICEberg CMS na przykładzie strony SMS Kraków
Napisz do nas - zrealizujemy serwis internetowy z WCAG dla Ciebie
