Promptowanie AI: co to jest i jak pisać skuteczne prompty? [Poradnik 2025]

Prompt to „życzenie” składane AI, które generuje odpowiedź nie według sztywnych reguł, lecz poprzez statystyczno-tokenowe przetwarzanie języka. Różni się to zasadniczo od wyszukiwarki Google: AI zasadniczo w podstawowej wersji nie wyszukuje gotowych dokumentów, tylko kreuje nową treść na podstawie wzorców w danych treningowych.

Nowe modele mogą już jednak "włączać" wyszukiwanie i używać aktualnych danych znalezionych w internecie. 

Efektywne promptowanie wymaga:

• jasnego określenia celu (rola AI, format treści, którą chcemy uzyskać, kontekst),
• precyzyjnych instrukcji działania (co ma zrobić),
• zarządzania tokenami i oknem kontekstu (by unikać „przeładowania” i halucynacji),
• stosowania zaawansowanych schematów (chain-of-thought, tree-of-thought, krytyczna analiza).

Poniżej rozwijamy każde z tych zagadnień, ilustrując je przykładami i praktycznymi protipami.

Czym jest promptowanie?

Prompt - „życzenie do dżina”

• Prompt to instrukcja przekazywana modelowi AI; można go porównać do wypowiedzenia życzenia dżinowi z butelki – AI stara się „spełnić” prośbę, generując kreatywną odpowiedź.
• W odróżnieniu od Google, gdzie wyniki są przewidywalne i oparte na indeksowanych dokumentach, AI generuje tekst nowy, na podstawie wewnętrznych wag i tokenów.

Tokeny i liczby zamiast myślenia ludzkiego

• Modele nie myślą w języku naturalnym, lecz w tokenach (fragmentach słów) i wektorach liczbowych.
• Token może być całym słowem, jego częścią lub nawet kilkoma literami; to determinuje, ile „miejsca” (tokenów) zajmuje prompt lub odpowiedź.
• Zrozumienie mechaniki tokenów pomaga optymalizować długość promptu i unikać przepychania okna kontekstu.

Pięć protipów na skuteczne prompty

Precyzuj rezultat

Zamiast:

„Daj mi pomysły na interfejs”
Napisz:
„Stwórz 5 konkretnych koncepcji interfejsu aplikacji do medytacji dla seniorów, uwzględniając duże przyciski i kontrastowe kolory.”

Wymuszaj działanie, nie teoretyzowanie

Zamiast prośby o ogólne rady:

„Jak poprawić UX w aplikacji?”
Użyj konkretnego zadania:
„Rozpisz 3-etapowy plan wdrożenia usprawnień UX w naszej aplikacji do zarządzania projektami.”

Dostarczaj kontekst

Im bogatszy kontekst (grupa docelowa, problemy, założenia), tym lepsza odpowiedź.

„Projektuję narzędzie do rezerwacji wizyt lekarskich dla pacjentów 60+. Mają problem z obsługą kalendarza.”

Nadawaj AI rolę

„Wejdź w rolę doświadczonego projektanta dostępności z 15-letnim stażem i oceń ten projekt pod kątem WCAG.”

Poproś o krytykę

Po otrzymaniu odpowiedzi:

„Znajdź słabe punkty tej wypowiedzi.”

Architektura dobrego promptu

Dobry prompt składa się z czterech elementów:

1. Rola – kim ma być AI (np. analityk danych, badacz UX)
2. Instrukcja – co konkretnie zrobić
3. Kontekst – informacje o projekcie, użytkownikach, celach
4. Format odpowiedzi – tabela, lista, wypunktowanie, schemat

Przykład pełnego promptu:

Jesteś ekspertem UX prowadzącym badania user discovery. Przeanalizuj transkrypcję wywiadu z użytkownikiem, którą za chwilę przekażę. Kontekst: badamy proces rezerwacji wizyt online dla pacjentów 55+. Wypisz:

1. Pain points
2. Cytat z transkrypcji
3. Sugerowany obszar do poprawy

Tokeny i okno kontekstu

Ograniczenia modelu

• GPT-3.5: ~16 000 tokenów
• Nowsze modele: 200 000–1 000 000 tokenów
• Każdy prompt i odpowiedź zużywają część tego okna.

Efektywność tokenowa

• Zapytania po polsku zużywają zwykle więcej tokenów niż po angielsku.
• Jeśli zależy Ci na ekonomii, rozważ pisanie promptów w angielskim.
• Unikaj łączenia zbyt wielu pytań w jednym promptcie.

Utrzymanie spójnego kontekstu

• Przy długich sesjach poproś AI o „podsumowanie dotychczasowej rozmowy”, by odświeżyć kontekst i oczyścić okno.

Chain-of-Thought: krok po kroku

Dlaczego działa?

Pozwalając AI „myśleć na głos” w sekwencji kroków, uzyskujemy bardziej logiczne i spójne odpowiedzi.

Przykład zastosowania

1. Przeanalizuj brief klienta.
2. Zidentyfikuj kluczowe potrzeby użytkowników.
3. Określ techniczne możliwości i ograniczenia.
4. Zaproponuj rozwiązanie.

Zaawansowane techniki promptowania

Prompty systemowe

Dają globalne wytyczne dla AI przez całą konwersację.

„Jesteś ekspertem ds. analizy wymagań. Dla każdego wymagania określ: dział, szacunkowy czas, ryzyka. Jeśli coś jest niejasne, poproś o doprecyzowanie.”

Tree of Thoughts

Model eksploruje kilka ścieżek rozumowania równolegle, wybierając najlepszą.

„Przeanalizuj problem z perspektywy: (1) programisty, (2) UX designera, (3) product managera. Dla każdej: mocne i słabe strony, potem rekomendacja.”

Krytyczna analiza odpowiedzi

Po uzyskaniu efektu:

„Wskaż: (1) niepotwierdzone założenia, (2) pominięte perspektywy, (3) brakujące dane.”

Dodatkowe możliwości AI: wyszukiwanie tekstu na żywo

W ostatnich miesiącach narzędzia oparte na modelach GPT – w tym ChatGPT od OpenAI – zyskały funkcję przeszukiwania internetu w czasie rzeczywistym. Oznacza to, że AI nie jest już ograniczone do wiedzy wyuczonej na zbiorach treningowych sprzed określonej daty, ale może pobierać aktualne informacje, weryfikować fakty i cytować najświeższe źródła. Poniżej opisujemy, jak działa ta funkcja, jakie niesie korzyści i na co zwrócić uwagę, tworząc prompty.

Jak działa live search w ChatGPT?

1. Integracja z przeglądarką: OpenAI udostępniło wtyczkę „Browse with Bing”, która pozwala modelowi GPT-4 Turbo na wykonywanie zapytań do wyszukiwarki Bing i pobieranie fragmentów tekstu ze stron internetowych .
2. Analiza i cytowanie: Model może analizować treść znalezioną online, a następnie generować odpowiedzi z odwołaniem do konkretnych stron i paragrafów, co zwiększa wiarygodność i przydatność odpowiedzi .
3. Ograniczenia i bezpieczeństwo: Wyszukiwanie odbywa się w kontrolowanym środowisku – AI nie ma pełnego, nieograniczonego dostępu do internetu, a jedynie do wybranych zasobów przez interfejs API Bing. Ponadto OpenAI wprowadza filtry, aby unikać treści niezgodnych z polityką .

Zalety korzystania z live search w promptach

• Aktualność informacji: Możesz poprosić AI o najnowsze statystyki, wiadomości czy badania, a model dostarczy dane z dnia dzisiejszego lub ostatnich tygodni .
• Weryfikacja faktów: Prompt z instrukcją „sprawdź w internecie” pozwala na ograniczenie halucynacji – model cytuje konkretne URL-e i fragmenty tekstu.
• Bogatszy kontekst: AI łączy wiedzę ze swojego treningu z danymi live, co daje bardziej wszechstronne i precyzyjne odpowiedzi.

Przykładowe prompty wykorzystujące live search

Prompt systemowy z live search
Jesteś analitykiem rynkowym. Wykorzystaj funkcję przeszukiwania internetu, aby dostarczyć aktualne (ostatnie 7 dni) dane o cenach ropy naftowej i skomentuj wpływ na rynek europejski. Jeśli nie znajdziesz informacji, przyznaj to.

Prompt badawczy
Znajdź najnowsze artykuły naukowe (2024–2025) na temat wpływu AI na edukację zdalną. Wypisz: tytuł, autorów, rok publikacji, kluczowe wnioski i link do źródła.

Wskazówki SEO i promptowania z live search

• Używaj precyzyjnych fraz kluczowych: „najświeższe dane inflation rate EU April 2025” zamiast ogólnego „inflacja Europa”.
• Określ zakres dat: „w ciągu ostatnich 14 dni” lub „od 1 kwietnia 2025” – by AI wiedziało, gdzie szukać.
• Format cytowań: Poproś o format MLA, APA lub inny, jeśli potrzebujesz gotowych bibliografii.

Przykład zastosowania w naszym artykule o promptowaniu

Dodajmy teraz fragment promptu, który wykorzystuje live search, do sekcji „Zaawansowane techniki promptowania”:

Tree-of-Thought z live search

1. Wyszukaj w internecie (ostatnie 30 dni) informacje o najnowszych zastosowaniach Tree-of-Thought w AI.
2. Przeanalizuj zalety i wady opisane w tych źródłach.
3. Zsyntezuj wyniki w formie tabeli: źródło, data, kluczowy wniosek, potencjalne ograniczenie.

Taki prompt pozwala łączyć wewnętrzne zdolności modelu z aktualnymi danymi online, co maksymalizuje wartość merytoryczną odpowiedzi.

1. AI z live search łączy generowanie kreatywnego tekstu z dostępem do bieżących informacji.
2. Mechanizm działa przez integrację z Bing API i zwraca cytowane fragmenty.
3. Korzyści to aktualność, weryfikacja faktów i bogatszy kontekst.
4. Przy pisaniu promptów wskaż precyzyjnie frazy, daty i format cytowań.

Dzięki temu Twój „dżin z butelki” nie tylko odpowie kreatywnie, ale i rzetelnie, opierając się na najświeższych danych z internetu.

Podsumowanie i dalsze kroki

Promptowanie to sztuka i rzemiosło: im więcej praktyki, tym lepsze efekty. Zaczynaj od prostych, precyzyjnych promptów, a potem stopniowo wprowadzaj chain-of-thought, tree-of-thought czy prompty systemowe. Monitoruj zużycie tokenów i regularnie „przewietrzaj” kontekst. Pamiętaj: dzisiejsze modele AI są dopiero początkiem – inwestycja w umiejętność komunikacji z nimi zwróci się wielokrotnie.

Powodzenia w eksploracji świata promptowania!

ICEberg CMS 5 - system zintegrowany z AI

ICEberg CMS 5 jest głęboko zintegrowany z API OpenAI, co pozwala administratorom panelu na automatyczne wykonywanie zadań związanych z tworzeniem i optymalizacją treści – od generowania artykułów i opisów produktów po przyjazne dla SEO meta­tagi – za pomocą predefiniowanych lub własnych promptów. Dzięki temu właściciele stron, CEO, specjaliści ds. marketingu i redaktorzy oszczędzają czas, minimalizują błędy i osiągają lepsze wyniki SEO, koncentrując się na strategicznych działaniach, a nie na drobiazgach Więcej: https://www.krakweb.pl/nowoczesne-rozwiazania-cms-zintegrowane-z-ai-kompleksowy-system-dla-organizacji-i-projektow-eko https://www.krakweb.pl/automatyzacja-powtarzalnych-zadan-rola-ai-w-marketingu-tresci.

Integracja z API OpenAI i automatyzacja procesów

ICEberg CMS 5 wykorzystuje wtyczkę do OpenAI API, dzięki której każdy prompt wysyłany z panelu administracyjnego trafia bezpośrednio do modeli GPT. Administratorzy mogą dostosowywać i optymalizować te prompty w czasie rzeczywistym, co pozwala na ciągłe doskonalenie generowanych odpowiedzi i automatyzację rutynowych procesów – np. tworzenia treści, optymalizacji SEO czy planowania publikacji  .

Kluczowe obszary automatyzacji

• Automatyczne generowanie treści: opisy produktów, wstępy do artykułów, posty w social media czy e-maile marketingowe są tworzone przez AI na podstawie fraz kluczowych lub szablonów promptów  .
• Optymalizacja SEO: system sam generuje słowa kluczowe, meta­tagi i propozycje zmian w nagłówkach, dostosowując treść do najnowszych wytycznych wyszukiwarek  .
• Personalizacja w czasie rzeczywistym: AI modyfikuje treści w oparciu o dane użytkowników (geolokalizację, historię odwiedzin), co zwiększa zaangażowanie odbiorców  .

Wbudowana biblioteka skutecznych promptów

ICEberg CMS 5 dostarcza bibliotekę gotowych promptów, opracowywanych i aktualizowanych przez zespół ekspertów AI. Prompty te zawierają zmienne odwołujące się do zawartości strony (np. tytuł artykułu, tagi, kategorie, fragmenty tekstu), co pozwala na generowanie odpowiedzi ściśle dopasowanych do kontekstu https://www.krakweb.pl/prompt-engineering-klucz-do-efektywnego-wykorzystania-sztucznej-inteligencji-ai. 

Personalizacja i eksperymentowanie z promptami

Użytkownik może modyfikować istniejące prompty lub tworzyć własne, eksperymentując z różnymi instrukcjami, rolami AI i formatami odpowiedzi. Testy promptów pozwalają znaleźć najbardziej efektywne schematy i uzyskać lepsze rezultaty w generowaniu treści https://www.krakweb.pl/prompt-engineering-klucz-do-efektywnego-wykorzystania-sztucznej-inteligencji-ai. 

Akcje masowe z użyciem generatywnej AI

Moduł artykułów w ICEberg CMS 5 umożliwia zaznaczenie kilkudziesięciu wpisów i wykonanie na nich masowych akcji – np. dodania tagów, wstępów, opisów czy wygenerowanie postów do social media https://www.krakweb.pl/instrukcja-iceberg-cms-modul-artykuly. Na tej samej zasadzie można uruchomić generatywną AI, aby jednocześnie:

• wygenerować tagi i kategorie dla wybranych artykułów,
• stworzyć wstępy lub podsumowania dla wielu postów,
• uzupełnić meta­tagi SEO („meta title”, „meta description”) dla całego zestawu artykułów https://www.krakweb.pl/automatyzacja-powtarzalnych-zadan-rola-ai-w-marketingu-tresci.

Korzyści dla kluczowych ról biznesowych

Dzięki integracji AI i OpenAI API ICEberg CMS 5 przekształca panel administracyjny w zaawansowane narzędzie automatyzujące zarówno codzienne, jak i strategiczne zadania związane z zarządzaniem treścią i marketingiem.